De Commissaris van de Koningin in de provincie Drenthe, Dr. Ir. A.P. Oele en de Minister van Justitie, Mr. F. Korthals Altes hebben op 11 april 1985 na een ceremonie in de Hervormde kerk, een kunstwerk in het centrum van Nieuwlande onthuld dat de herinnering aan het verzet in de Tweede Wereldoorlog levend moet houden. De datum van 11 april is gekozen omdat op deze datum Nieuwlande werd bevrijd van de Duitse overheersing.
Tegelijkertijd bij deze gelegenheid heeft de Ambassadeur van Israël, de heer Yaakov Nechushtan, het dorp Nieuwlande geëerd met een speciaal ere-certificaat van de Israëlische Rijksinstelling Yad Vashem. Daarmee wordt de dankbaarheid van de Joodse mensen aan de gehele bevolking van Nieuwlande tot uitdrukking gebracht voor haar opofferingsgezindheid en de moed die zij hebben getoond tijdens de Tweede Wereldoorlog waardoor het leven van Joodse medeburgers kon worden gered.
In de oorlogsjaren is in het dorp, de voormalige woonplaats van de bekende verzetsstrijder Johannes Post, veel verzet tegen de Duitse bezetters gepleegd. Naast het gewapend verzet was er op grote schaal sprake van hulp aan onderduikers, waaronder zeer veel joodse vluchtelingen.
Kunstwerk
Het kunstwerk is gemaakt door de in Nieuwlande wonende en werkende kunstenaar P.F.M. Hulskamp.
Het heeft een monumentale vorm en geeft de onverzettelijkheid weer, maar ook de hulp, die de bevolking van Nieuwlande in allerlei vorm heeft geboden aan de onderdrukte medemens.
Yad Vashem
Het Israëlische Rijksinstelling Yad Vashem is in 1953 ingesteld door de Knesseth, het Israëlische Parlement, opgericht ter herdenking van de zes miljoen Joden, die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Nazi’s en hun trawanten zijn omgebracht en om diegenen, die zich op bijzondere wijze verdienstelijk hebben gemaakt bij het redden van Joden, te eren. Tevens fungeert het Yad Vashem als een nationaal Instituut voor oorlogsdocumentatie.
Adoptie basisscholen
Op initiatief van de Stichting “Februari 1941” hebben de basisscholen in Nieuwlande zich bereid verklaard gezamenlijk het verzetsmonument en het gedenkteken te adopteren.
Gedenkteken en gedenkboom in Israël
In 1988 is in Jeruzalem een Yad Vashem gedenkteken in het Monumentaal Museum van de Holocaust onthuld door premier R. Lubbers en oud-verzetsstrijder Max Leons waarop de namen van 212 inwoners van Nieuwlande die in de Tweede Wereldoorlog Joodse onderduikers verborgen hielden. Ook is in Israël een boom geplant in het Carmel National Park in Haifa op naam van Gemeentehuis Oosterhesselen-Nieuwlande, een dorp om trots op te zijn, Nieuwlande. Deze boom is aangeboden door Mw. G. de Bruyn-Botma uit Driebergen.
Bron: Archief Oosterhesselen inventarisnummers 3164 en 3167